Strona głównaStrona główna|Blog|Złożenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, a przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczenia o zachowek

Złożenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, a przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczenia o zachowek

Zgodnie z art. 1007 k.c. roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu, zaś roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny przedawnia się z upływem lat pięciu od otwarcia spadku.

Jednak przed zainicjowaniem sprawy o zapłatę zachowku koniecznym jest ustalenie kto w wyniku testamentu dziedziczy po spadkobiercy. Od chwili złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku do momentu prawomocnego postanowienia w przedmiocie nabycia spadku może upłynąć kilka, a czasem nawet kilkanaście miesięcy. Może się wówczas okazać, że w trakcie trwania sprawy spadkowej minął już pięcioletni termin wprowadzony przez ustawodawcę w art. 1007 k.c. Czy będzie to oznaczało, że droga do dochodzenia zachowku zamknęła się? Otóż niekoniecznie. Co do zasady bowiem bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Zgodnie natomiast z dominującym orzecznictwem sądów powszechnych samo złożenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku przerywa bieg terminu przedawnienia roszczenia o zachowek.

Potwierdzeniem tego stanowiska są następujące orzeczenia:

  1. wyrok Sądu Najwyższego z 11 lutego 2015 r. w sprawie I CSK 753/13, w którym Sąd Najwyższy wskazał, że „Złożenie przez uprawnionego do zachowku wniosku o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie ustawy przerywa bieg terminu przedawnienia jego roszczenia o zachowek należny od spadkobiercy. Stanowisko to odnosi się wprost do roszczenia o zachowek spadkobiercy ustawowego powołanego do dziedziczenia z ustawy przeciwko innemu spadkobiercy ustawowemu.”

  2. Uchwała Sądu Najwyższego z 10 października 2013 r. w sprawie III CZP 53/13 w którym Sąd Najwyższy wskazał, że „Złożenie przez uprawnionego do zachowku wniosku o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie ustawy przerywa bieg terminu przedawnienia jego roszczenia o zachowek należny od spadkobiercy ustawowego.”

  3. Orzeczenie Sądu Najwyższego 26 stycznia 1961 r. w sprawie 1 CR 183/59 w którym Sąd Najwyższy wskazał, że „Dochodzenie przez zstępnego pominiętego w testamencie praw spadkobiercy ustawowego, jako praw dalej sięgających od prawa do zachowku, przerywa bieg przedawnienia przewidzianego dla dochodzenia zachowku. Jest przy tym obojętne, w jakim postępowaniu takie dochodzenie praw się odbywa (o wydanie spadku, o dział spadku, o stwierdzenie praw do spadku, o uznanie testamentu za nieważny), jeśli tylko takie postępowanie zmierza do dochodzenia tych praw przed sądem. Jest również bez znaczenia, czy dochodzenie to wyraża się w wytoczeniu odpowiedniego powództwa lub złożeniu odpowiedniego wniosku, czy też w podniesieniu zarzutu w postępowaniu wszczętym przez przeciwnika spadkobiercy ustawowego.”

  4. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie V Wydział Cywilny z 14 listopada 2014 r. w sprawie VI ACa 109/14, w którym Sąd wskazał, że „(…) dochodzenie praw spadkobiercy ustawowego, jako roszczenie dalej idące niż roszczenie o zachowek, przerywa bieg przedawnienia tego roszczenia, przy czym obojętne jest, w jakim postępowaniu odbywa się dochodzenie praw do spadku, np. o wydanie spadku, o dział spadku, o stwierdzenie nabycia spadku lub o uznanie testamentu za nieważny, jeśli tylko takie postępowanie zmierza do dochodzenia tych praw przed sądem. Dopóki bowiem sporna jest okoliczność, czy uprawniony do zachowku jest spadkobiercą, czy też przysługuje mu tylko wierzytelność z tytułu zachowku, dopóty nie może domagać się uiszczenia tej wierzytelności.”