Obowiązek zapobieżenia szkodzie przy umowach ubezpieczenia

W przypadku zajścia wypadku ubezpieczeniowego ubezpieczający bądź ubezpieczony mają obowiązek zapobiec powstaniu szkody, w tym m.in. przez ratowanie przedmiotu ubezpieczenia. Przykładowo zatem w przypadku zauważania zalewania pomieszczenia ubezpieczający bądź ubezpieczony są zobowiązani podjąć działania mające na celu zatamowanie dalszego zalewania oraz przystąpienie do usuwania skutków zalania, aby szkoda była jak najmniejsza, zaś w przypadku kradzieży przedmiotu objętego umową ubezpieczenia ubezpieczający bądź ubezpieczony mają obowiązek złożyć niezwłocznie zawiadomienie o dokonanej kradzieży. Szczegółowe wskazanie obowiązków może nastąpić w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia, dlatego istotnym jest zapoznanie się z OWU przy zawieraniu umowy ubezpieczenia, aby wiedzieć jakich działań wymaga ubezpieczyciel w momencie zajścia wypadku ubezpieczeniowego. 

Ubezpieczający (ubezpieczony) będzie ponosił konsekwencje swojego zaniechania w zakresie zapobiegania szkodzie tylko, jeżeli wynikało ono z jego (a nie osoby, za którą ponosiłby odpowiedzialność) winy umyślnej bądź rażącego niedbalstwa. Ciężar wykazania, iż zaniechanie było zawinione w którejś z powyższych form, spoczywa na ubezpieczycielu. Zatem w przypadku, gdy szkodę wykryje np. dziecko ubezpieczonego, ale nie powiadomi o tym swojego rodzica, przez co dojdzie do powiększenia się szkody, to w takiej sytuacji nie będzie wiązało się to z negatywnymi konsekwencjami dla ubezpieczonego. 
Natomiast w sytuacji, gdy ubezpieczający (ubezpieczony) w związku z zapobieganiem szkodzie poniósł wydatki, to ubezpieczyciel jest obowiązany do zwrot tychże wydatków. Muszą być one jednak celowe, a zatem ukierunkowane na uniknięcie lub ograniczenie szkody, nawet jeśli nie przyniosły one rezultatu.