Możliwości dochodzenia przez pokrzywdzonego roszczeń związanych z wypadkiem drogowym w postępowaniu cywilnym
Pokrzywdzony w wyniku wypadku drogowego może dochodzić szeroko rozumianej zapłaty. Istnieje wiele możliwości oraz podstaw prawnych dochodzenia roszczeń wynikających z wypadku drogowego. Podstawowym sposobem dochodzenia roszczeń jest wytoczenie powództwa cywilnego. W zależności od okoliczności, skutków zdarzenia i rodzaju szkód można wskazać:
- roszczenia o naprawienie szkody, wymienione w art. 444 kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego treścią osoba pokrzywdzona nabywa prawo do roszczenia odszkodowawczego w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Istnieje także możliwość dochodzenia renty na podstawie tego przepisu.
- na podstawie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 k.c. pokrzywdzony może zwrócić się o zapłatę kwoty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, której przejawem są ujemne przeżycia związane z cierpieniami psychicznymi i fizycznymi poszkodowanego, wynikające z naruszenia jego dóbr osobistych. Między wypadkiem a wyrządzoną krzywdą musi zachodzić związek przyczynowy. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 lipca 2012 r., w sprawie I CSK 74/12 w art. 445 § 1 k.c. brak jest wskazówek odnośnie do sposobu obliczania zadośćuczynienia – w przepisie zapisano, że ma to być „odpowiednia suma”, pozostawiona do uznania sądu. Kwota ma funkcję kompensacyjną i musi być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne Przy ustalaniu wysokości rekompensaty bierze się pod uwagę okoliczności takie jak m.in. wiek poszkodowanego, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwo, oszpecenie), rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej czy bezradność życiową.
- Także w przypadku śmierci pokrzywdzonego, na podstawie art. 446 k.c. możliwe jest dochodzenie szkód majątkowych. Zgodnie z art. 446 § 1 k.c., jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej oraz odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę
- Natomiast w przypadku uszkodzenia pojazdu w wyniku wypadku drogowego można dochodzić jego naprawy.
W przypadku wykupienia przez posiadacza pojazdu sprawcy ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej, odpowiedzialność w zakresie wyżej wymienionych roszczeń spada na zakład ubezpieczeń. Jeżeli pojazd sprawcy nie posiadał jednak wykupionego ubezpieczenia OC, albo sprawca jest nieustalony, roszczenia będą w tej sytuacji zaspakajane przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.