Możliwość warunkowego umorzenia postępowania karnego w przypadku prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości

Zgodnie z art. 178a § 1 k.k. kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Stan nietrzeźwości w myśl art. 115 § 16 k.k.  zachodzi, gdy:

1. zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub
2. zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.

Zatem w przypadku prowadzenia pojazdu z zawartością alkoholu we krwi powyżej 0,5 promila dochodzi co do zasady do popełnienia przestępstwa. 

Od stanu nietrzeźwości o którym mowa w kodeksie karnym należy odróżnić stan po użyciu alkoholu. Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu we krwi kierowcy wynosi od 0,2 do 0,5 promila alkoholu we krwi (czyli zawartość ta jest równa lub niższa niż 0,25 mg w 1 dm³ wydychanego powietrza), co wypełnia znamiona wykroczenia z art. 87 § 1 kodeksu wykroczeń. Zgodnie z tym przepisem, kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 2500 złotych.

Czym jest „ruch lądowy” o którym mowa w przepisie wyjaśnia liczne orzecznictwo sądowe. Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, iż ruch lądowy obejmuje nie tylko drogi publiczne i strefy zamieszkania, ale wszelkie ogólnie dostępne miejsca, w których odbywa się rzeczywisty ruch pojazdów, a więc również drogi wewnętrzne, parkingi, a nawet drogi leśne. Natomiast place wewnętrzne, grunty orne, przydomowe podwórka i wszelkie inne miejsca, gdzie które nie są ogólnodostępne dla ruchu nie mogą być uznawane za miejsca gdzie odbywa się ruch lądowy, zatem są to miejsca gdzie nie może dojść do popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1. k.k

Wracając do meritum. Czy zatem kierujący pojazdem w stanie nietrzeźwości może liczyć, że sąd warunkowo umorzy postępowania karne? Aby było to możliwe muszą zostać spełnione warunki o których mowa w art. 66 § 1 kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli:

1. wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne,
2. okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości,
3. sprawca nie był uprzednio karany za przestępstwo umyślne
4. postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Zatem każdy przypadek trzeba rozpatrywać indywidualnie, a oskarżony musi wykazać przed sądem, iż spełnione zostały powyżej wskazane przesłanki. Z tych też względów niezwykle istotne jest, aby poprowadzić swoją obronę w sposób przemyślany i zgłosić wszelkie niezbędne wnioski dowodowe, które pozwolą wykazać spełnienie przesłanek do warunkowego umorzenia postępowania.